Langzaam begint door te dringen dat bij de opdracht aan ouderen - ‘thuis-zelf-digitaal’-  een omgeving hoort die daaraan bijdraagt, of nog beter die daarop is ingericht, die dit faciliteert. Dus een woonwijk die toegankelijk is, uitnodigt om naar buiten te gaan, te bewegen; een gebied waar je goed je weg kunt vinden, elkaar kunt ontmoeten, met voorzieningen; met bankjes en een bus(je) om je van A naar B te brengen.

Als ik dat voor mijn eigen wijk invul, zijn er winkels, maar is er geen openbaar vervoer, er zijn heel veel stoepjes en trappen, weinig bankjes, de beweegtuin is er toch niet gekomen en bij de renovatie van de havenkop is er geen aandacht besteed aan mensen voor wie de trapjes onneembaar zijn en die een leuning nodig hebben om aan het water te kunnen zitten. Kortom: hoe zit het eigenlijk met de toepassing van de LIA (Locale Inclusie Agenda) en het geratificeerde VN-Verdrag Handicap?   

De arts en schrijver Farida Ben Moussa schreef voor TROUW een column over dit thema (ingekort):

‘Onze wereld draait snel. Wie niet meekan, valt stil. Voor wie langzaam loopt, wordt de publieke ruimte steeds minder uitnodigend. Smalle stoepen, ontoegankelijke apps, een ongeduldige blik – alles lijkt te fluisteren: schiet op. Sneller. Doorlopen. En als je bang bent om te vallen, of twijfelt of je de bushalte nog haalt, dan blijf je liever thuis. Niet omdat je dat wilt, maar omdat het veiliger voelt dan proberen mee te doen, en vervolgens afgehaakt te raken. (…) Wie ik nauwelijks nog zie, zijn ouderen. Mensen van tachtig, negentig. En ook mensen met een beperking. Alsof ze langzaam uit het dagelijkse beeld zijn gegleden – zonder dat we het echt hebben opgemerkt. In het begin dacht ik: misschien is het toeval. Een dag, een week, een seizoen. Maar het bleef stil. Het is alsof ze zich hebben teruggetrokken uit het gewone leven. Niet uit onwil, maar uit noodzaak.’                                                                                                             

Je wilt gewoon meedoen, je bijdrage leveren, maar stuit op onneembare obstakels, onlogische, onveilige verkeerssituaties, verkeerslichten bij oversteekplaatsen die supersnel op rood springen, de lift én de roltrap op een NS-station die allebei kapot zijn. Doorgaan, blijven proberen of protesteren: allemaal beter dan de moed verliezen en cynisch worden. Natuurlijk!

Het VN-Verdrag Handicap en de LIA geven overduidelijk aan hoe een veilige, groene, toegankelijke woonwijk voor mensen van 0 tot 115 eruit moet zien. En ook de adviezen van de Raad van Ouderen bieden oplossingen. Handvatten, richtlijnen en tips genoeg. Natuurlijk, we kunnen ook inspreken bij verbeterplannen, meedoen aan een werkgroep, reageren op weer een nieuwe opzet of visie en keurige mailtjes sturen. ‘Bedankt! We nemen het mee!’ is de reactie. Waarheen? Naar de bureaula waar de LIA en het Verdrag Handicap al slapen?

Niet, nooit de moed verliezen natuurlijk, maar het zou al heel erg helpen als vanaf het begin bij de (her)inrichting van woonwijken en buurten standaard de basis op orde zou zijn, als de regels die er gewoon zijn, toegepast zouden worden.

Dan hoef ik niet achteraf aan de bel te trekken, met als reactie dat er nu niets meer aan te doen is … 

Een blog van Anjo Geluk-Bleumink, voorzitter Denktank 60+ Noord, een (netwerk)organisatie die uitsluitend met vrijwilligers werkt. Augustus 2025.